Dertig procent, dat was het streefpercentage voor het aantal vrouwen in raden van bestuur en raden van commissarissen op 1 januari 2020. Die doelstelling werd niet gehaald. Toch ziet Pim van der Groen, director Robert Walters Eindhoven, de toekomst niet somber in. Hij verwacht dat de diversiteit in de boardroom, zowel het aantal vrouwen als professionals met een niet-Nederlandse achtergrond, gaat toenemen. Door internationalisering en door quota. En door de coronacrisis.
Twee jaar geleden spraken we Van der Groen over hetzelfde onderwerp. Toen gaf hij aan dat vrouwen steeds vaker op de kandidatenshortlist voor executive functies stonden. Die trend heeft zich voortgezet, zegt hij terugblikkend, maar groeit niet explosief. Van der Groen: “Uiteindelijk wordt nu zo’n 15 procent van de executive vacatures die ik bemiddel door een vrouw vervuld.”
Bedrijvenmonitor Topvrouwen
Maar mondjesmaat vooruitgang dus. Datzelfde beeld komt ook naar voren uit de Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2020, die in januari 2021 verscheen. Het gemiddeld aandeel vrouwen in de raad van bestuur (rvb) van grote vennootschappen steeg in zeven jaar tijd van 7,4% naar 12,4% in 2020. In de raad van commissarissen (rvc) steeg het gemiddeld aandeel vrouwen over dezelfde periode iets sneller: van 9,8% naar 20,4%. Desondanks had zeven jaar na de invoering van het wettelijk streefcijfer twee derde van de grote vennootschappen nog helemaal geen vrouw in de rvb en twee vijfde geen enkele vrouw in de rvc.
Quotum
Geen cijfers om vrolijk van te worden en daarom adviseert de Commissie Monitoring een wettelijke verplichting voor een evenwichtige verdeling tussen vrouwen en mannen in de top van het bedrijfsleven. Wetgeving voor zo’n quotum zou er in 2021 al wel eens kunnen komen.
Volgens Van der Groen zullen quota inderdaad werken, maar hij ziet ook bedrijven die de wens om te diversifiëren expliciet kenbaar maken. Zo heeft een aantal Nederlandse multinationals dat in zijn core values staan en dat kan net het laatst benodigde zetje geven voor vrouwen om uiteindelijk op een executive positie te starten. Van der Groen: “Durf die wens om te diversifiëren uit te spreken. Uiteindelijk kiest een organisatie voor de best passende kandidaat, maar je merkt steeds vaker dat bij gelijke geschiktheid diversiteit een doorslaggevende factor is.”
Corona aanjager flexibel werken
Een van de voornaamste redenen waarom vrouwen niet vaak genoeg doorstromen naar topfuncties is omdat zij vaker in deeltijd werken en minder overuren draaien. De publieke sector, waar een betere balans is tussen werk en privé en waar meer flexibiliteit is, loopt dan ook voorop als het gaat om vrouwen aan de top.
Juist deze flexibiliteit sijpelt volgens Van der Groen nu ook door in het bedrijfsleven vanwege de coronacrisis. “In de publieke sector werd flexibel werken voorheen makkelijker geaccepteerd dan bijvoorbeeld bij een Angelsaksische multinational, maar door corona richt nu iedereen zijn tijd meer zelf in. Omdat we thuiswerken, of noodgedwongen omdat we de kinderen overdag moeten lesgeven.”
Van der Groen verwacht niet dat deze trend na de pandemie verandert en ziet nu al dat het bedrijfsleven flexibeler wordt als het gaat om de indeling van de eigen tijd en thuiswerken, waardoor de eisen van de private sector beter aansluiten op de wensen van vrouwen in executive posities.
Zorgt dit model, in combinatie met een quotum, straks voor meer vrouwen aan de top van het bedrijfsleven, dan wordt het ook makkelijker om in de toekomst een meer diverse boardroom samen te stellen. Van der Groen: “Bij eindverantwoordelijke posities is het heel belangrijk dat je de industrie al kent. Omdat het percentage topvrouwen in de publieke sector en de zorgsector al jaren hoog ligt, is het makkelijker om daar iemand op directieniveau te benoemen die bijvoorbeeld van een andere organisatie overkomt. Hoe meer vrouwen in de toekomst in het bedrijfsleven topfuncties bekleden, hoe makkelijker het wordt om executive vacatures door vrouwen te laten vervullen.”
Internationalisering zorgt voor meer culturele diversiteit
Zorgen quota en corona op termijn voor meer vrouwen in de boardroom, daar heeft de steeds verdergaande internationalisering en globalisering hetzelfde effect voor topmensen met een niet-Nederlandse achtergrond. Van der Groen zag dit in de zijn eigen werkgebied gebeuren door de opkomst van ‘Brainport Eindhoven’.
“Toen ik als headhunter begon in Eindhoven in 2006 was er sprake van een zeer regionale arbeidsmarkt. Nu zit er een groot cluster technologische topbedrijven dat snel en internationaal werkt. Daarmee krijg je meer exposure op de mondiale markt en trek je een grotere groep executives aan met een internationale achtergrond.”
De toename van het aantal internationale studenten in het Nederlands hoger onderwijs zorgt volgens Van der Groen ook voor een (toekomstige) groei in het aantal executives met een meer diverse achtergrond. In 2018-2019, het laatste gehele studiejaar voor de coronacrisis, volgden 85.955 buitenlandse studenten uit 170 landen in Nederland een volledige studie, 11,5% van het totaal aantal ingeschreven studenten. Een jaar eerder was dat nog 10,5%.
Een deel van deze studenten blijft ook na de studie in Nederland wonen en werken. Volgens Van der Groen zijn dat professionals met veel drive, ondernemerschap en ambitie. Hij ziet het aantal internationale kandidaten voor executive posities dan ook steeds meer toenemen. Inmiddels heeft vaak de helft van zijn shortlist een niet-Nederlandse achtergrond. En bedrijven zien deze groep graag komen.
Van der Groen: “Heel veel bedrijven, groot, middelgroot of MKB, hebben tegenwoordig klanten en leveranciers van over de hele wereld. Dan moet je ook diverse culturen hebben binnen je organisatie. Zijn er alleen maar Nederlanders in jouw bedrijf en doe je bijvoorbeeld veel zaken met China, dan behaal je volgens mij nooit een optimaal bedrijfsresultaat.”
Diversiteitsstrategie
Net als twee jaar geleden pleit Van der Groen voor een heldere diversiteitsstrategie bij bedrijven door transparant te zijn over waar ze nu staan en waar ze naar streven. Van der Groen: “Zonder doel geen resultaat, dus spreek je uit wanneer je meer diversiteit wilt in de topfuncties binnen je bedrijf. Als recruitmentorganisatie kunnen wij hierbij helpen, al zullen we altijd de best geschikte kandidaten voordragen, ongeacht geslacht of achtergrond.”
.png){kind=logo}
