Nienke Sterk keerde recentelijk voor de derde keer terug uit Zuid-Afrika, waar zij zich bezighield met het werven van finance professionals die graag in Nederland aan de slag willen. Ze vertelde al eerder over de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt die organisaties ertoe drijft om over de grens op zoek te gaan naar talent. Na haar bezoeken aan het prachtige Zuid-Afrika, weet Sterk meer over de motivatie van Zuid-Afrikaanse finance professionals om hun carrière in het buitenland voort te zetten.
In ons vorige interview vertelde je dat de vooruitzichten voor finance professionals in Zuid-Afrika niet altijd rooskleurig zijn dankzij het politieke klimaat. Kun je hier meer over vertellen?
‘Na afschaffing van de apartheid, besloot de Zuid-Afrikaanse regering actie te ondernemen om de economische kansen voor alle Zuid-Afrikanen gelijk te trekken. Hiertoe werd de Black Economic Empowerment (BEE) geïntroduceerd in 2003. Dit programma geeft de eerder achtergestelde ‘zwarte’ bevolkingsgroep - waaronder ook Indiërs en mensen met een Chinese afkomst geschaard worden - economische privileges die niet beschikbaar zijn voor blanken, om zo het evenwicht in het bedrijfsleven te herstellen.
Dit stimuleringsbeleid houdt in dat bedrijven aan bepaalde regelgeving moeten voldoen. Ze worden beoordeeld op de mate van ‘empowerment’ binnen de organisatie, en krijgen een zogenaamde BEE score. Deze score wordt berekend op basis van de vertegenwoordiging van ‘Previously Disadvantaged Individuals’ (PDI’s) op alle niveaus in de organisatie, en de scholing en training die wordt geboden aan PDI’s. Organisaties kunnen hun score en het bijbehorende ‘level’ verbeteren door samen te werken met andere organisaties met een hoge BEE score. Samenwerken met een organisatie op een lager niveau wordt weinig gedaan, aangezien dit juist een negatief effect heeft op de BEE score.’
Welke gevolgen heeft de BEE voor het Zuid-Afrikaanse bedrijfsleven?
‘Een gevolg van de BEE is dat blanke hoogopgeleide Zuid-Afrikanen nu moeilijker aan werk komen. Om hun BEE score te verbeteren, kiezen bedrijven ervoor om PDI’s aan te nemen of in dienst te houden, puur omdat ze anders geen zaken kunnen doen met andere organisaties met een hogere score. Dit betekent dat bedrijven de bevolkingsgroep van waaruit een sollicitant afkomstig is moeten meewegen, in plaats van alleen te selecteren op basis van kwaliteit en ervaring.
Blanke Zuid-Afrikanen kiezen er hierdoor steeds vaker voor om het land te verlaten, in de hoop dat zij ergens anders betere carrièrekansen krijgen. Ook maken ze steeds vaker de overstap naar interim. Als interim professional word je namelijk niet gekwalificeerd als werknemer van een organisatie, waardoor je de bedrijfssamenstelling en daarmee de puntentelling niet beïnvloedt. Blanke Zuid-Afrikanen komen dus makkelijker aan het werk als interimmer.’
Waarom kiezen zij voor een carrière in Nederland?
‘Om een goede carrière op te bouwen en internationale ervaring op te doen, kiezen veel finance professionals ervoor om Zuid-Afrika te verlaten. Ze zijn op zoek naar een prettige leefomgeving voor zichzelf en hun kinderen. Nederland is voor hen een voor de hand liggende optie; in Nederland heerst er nog altijd schaarste op de financiële arbeidsmarkt, waardoor organisaties staan te springen om goede finance professionals. Ook is onze taal verwant aan het Zuid-Afrikaans en veel van de kandidaten hebben Nederlandse roots, waardoor ze vertrouwd zijn met onze cultuur.’
Gaat het niet ten koste van de Zuid-Afrikaanse economie, als wij alle hoogopgeleide finance professionals naar Nederland halen?
‘Het argument van ‘brain drain’ hoor ik regelmatig voorbij komen. Natuurlijk is het zo dat wij goede mensen weghalen uit Zuid-Afrika. De reden dat zij hun land willen verlaten is echter omdat hun talent en intellect daar niet optimaal benut worden. Als de politieke situatie in Zuid-Afrika anders was, zouden ze helemaal niet weg willen. Ze kunnen moeilijk een baan vinden of krijgen geen kansen om door te groeien, en vragen ons om een uitweg. Dat dit een negatief effect zal hebben op de Zuid-Afrikaanse economie denk ik niet, want deze mensen werden al niet optimaal benut.’
Wat voor soort kandidaten benaderen jou voor hulp?
‘Er reageren allerlei soorten professionals op de vacatures die wij online zetten. Ik word dagelijks gemaild door mensen die via via hebben gehoord wat wij doen en vragen of wij ze kunnen helpen om een baan in Nederland te vinden. Dit zijn voornamelijk jonge mensen die net hun Chartered Accountant studie hebben afgerond en moeite hebben met het vinden van een baan, of meer ervaren kandidaten die na 10-15 jaar vastlopen in hun carrière omdat ze tegen een plafond aan lopen. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze hoogopgeleid zijn en heel veel zin hebben om in Nederland aan een nieuw leven te beginnen.’
Meer informatie
Het werven van hoogopgeleide financials uit Zuid-Afrika biedt voor veel Nederlandse bedrijven een goede oplossing voor de schaarste op de financiële arbeidsmarkt. De Zuid-Afrikaanse talenten zijn enthousiast, gekwalificeerd en klaar om een toekomst op te bouwen in Nederland. Meer informatie over het aanvragen van een kennismigranten visum vind je op de website van het IND.
Voor persoonlijk advies kun je contact opnemen met David van Oostveen via david.vanoostveen@robertwalters.com of met Helen Swithenbank via helen.swithenbank@robertwalters.com.
